Αποκατάσταση του μαστού
Η αποκατάσταση του μαστού έχει ένδειξη μετά από κάθε σχεδόν χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης καρκίνου του μαστού.
Ο Πλαστικός Χειρουργός αποτελεί τον κατεξοχήν υπεύθυνο γιατρό για να σας ενημερώσει για τις δυνατότητες που σήμερα προσφέρoνται αλλά και για την κατάρτιση του πλάνου αποκατάστασης. Ιδανικό σενάριο αποτελεί η ιατρική επίσκεψη να λάβει χώρα μετά τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού και πριν την αφαίρεση του, καθώς επιτρέπεται η καλύτερη εκτίμηση της ιατρικής σας κατάστασης. Παράλληλα η γνώση από την πλευρά σας ότι το στήθος θα αποκατασταθεί, είτε άμεσα είτε σε απώτερο χρόνο, επιδρά θετικά στη ψυχολογία σας πριν από την αφαίρεση του καρκίνου.
Δυστυχώς, μικρό μόνο ποσοστό τελικά υποβάλλεται σε αποκατάσταση.
Γιατί να γίνει αποκατάσταση του μαστού?
- Για να ανακτήσετε ένα μόνιμο στήθος, με φυσιολογικό σχήμα, μέγεθος και θέση
- Για να κάνετε το στήθος σας να φαίνεται συμμετρικό φορώντας στηθόδεσμο ή μαγιό
- Για να βελτιώσετε την εικόνα για το σώμα σας, τη ψυχολογία σας και να έχετε καλύτερη ποιότητα ζωής
Η αποκατάσταση του μαστού δεν μπορεί, συνήθως, να δημιουργήσει ένα μαστό ίδιο με τον υγιή, λόγω των μοναδικών χαρακτηριστικών του φυσικού μαστού. Ωστόσο δημιουργείται ένας μαστός που μοιάζει σε μέγεθος και σχήμα με τον υγιή. Έτσι, η αυτοπεποίθηση και ψυχολογία σας διατηρείται θετική.
Κάθε υποψήφια προς αποκατάσταση οφείλει να γνωρίζει τα παραπάνω και βέβαια να συμβουλευτεί τον Πλαστικό χειρουργό, που θα εξηγήσει τη διαδικασία, τις δυνατές επιλογές και τα οφέλη και κινδύνους της κάθε επέμβασης. Δώστε στον εαυτό σας άφθονο χρόνο για την πλήρη ενημέρωση και σκέψη πριν τη λήψη των τελικών σας αποφάσεων, πριν την υποβολή σε μαστεκτομή.
Άμεση ή Απώτερη Αποκατάσταση?
Η άμεση αποκατάσταση γίνεται στο ίδιο χειρουργείο με τη μαστεκτομή.
Πλεονεκτήματα:
- Υποβολή σε 1 χειρουργείο
- Λιγότερες ουλές
- Καλύτερο, συνήθως, τελικό αισθητικό αποτέλεσμα
- Δεν υπάρχει η απώλεια, σωματική και ψυχολογική, του στήθους
Μειονεκτήματα:
- εκτελούνται διαδοχικά 2 επεμβάσεις, άρα μεγαλύτερος χρόνος χειρουργείου
- αύξηση του ρίσκου των επιπλοκών, αφού συνδυάζονται 2 επεμβάσεις
- πιθανή επιπλοκή μπορεί να καθυστερήσει την περαιτέρω αναγκαία θεραπεία
- η ακτινοθεραπεία, μετά την αποκατάσταση, μπορεί να επηρεάσει το αποτέλεσμα της αποκατάστασης
- ανάγκη διαθεσιμότητας, ταυτόχρονα, γενικού και πλαστικού χειρουργού
Η επιλογή της άμεσης αποκατάστασης δεν είναι εφικτή σε όλες τις περιπτώσεις και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως τα χαρακτηριστικά του όγκου, την υγεία της ασθενούς, την ανάγκη ακτινοθεραπείας μετεγχειρητικά κα. Το κάπνισμα αποτελεί αντένδειξη, λόγω αύξησης του κινδύνου νέκρωσης του δέρματος του μαστού. Επίσης η ασθενής πιθανώς να αποφασίσει να αντιμετωπίσει τον καρκίνο πρώτα και μετά να προχωρήσει στη διαδικασία αποκατάστασης.
Η απώτερη αποκατάσταση γίνεται μετά τη μαστεκτομή και την ολοκλήρωση της θεραπείας με ακτινοθεραπεία ή/και χημειοθεραπεία.
Πλεονεκτήματα:
- έχει ολοκληρωθεί η θεραπεία για τον καρκίνο και η ασθενής θεωρείται υγιής
- οι ιστοί έχουν επουλωθεί, έχουν επαρκή αιμάτωση, οπότε μειώνεται ο κίνδυνος νέκρωσης του δέρματος
- βλάβη των ιστών από την ακτινοθεραπεία μπορούν να αποκατασταθούν (ανάλογα με την περίπτωση)
Μειονεκτήματα:
- ανάγκη λήψης νάρκωσης και υποβολής σε νέα επέμβαση
- ανάγκη χρόνου αποθεραπείας
- η ύπαρξη ουλών από τη μαστεκτομή επηρεάζει το αισθητικό αποτέλεσμα
Η απώτερη αποκατάσταση συνοδεύεται από πολύ υψηλά ποσοστά ικανοποίησης απο την ασθενή, με σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής της, όπως καταγράφεται σε όλες τις ιατρικές μελέτες διεθνώς. Κάθε επέμβαση φυσικά συνοδεύεται από την πιθανότητα επιπλοκών και γι’αυτό η διεξοδική συζήτηση με τον πλαστικό χειρουργό θα φωτίσει κάθε πτυχή της προτεινόμενης θεραπείας.
Ενθέματα μαστού ή αυτόλογοι ιστοί?
- Άμεση αποκατάσταση, σε ένα στάδιο. Μετά τη μαστεκτόμη ο Πλαστικός χειρουργός τοποθετεί το ένθεμα, συνήθως κάτωθεν του μυός, δημιουργώντας το νέο μαστό. Δεν πρέπει να συγχέεται με την επέμβαση αυξητικής του μαστού αφού λείπει ο μαστός και υπάρχει μόνο δέρμα, οπότε η τεχνική διαφοροποιείται αρκετά.Τα χαρακτηριστικά του ενθέματος και η πιθανή χρήση άλλων τεχνητών υλικών αποτελούν σημαντικές επίσης διαφορές.
- Απώτερη αποκατάσταση, σε δύο στάδια. Αποτελεί το συχνότερο τύπο με τη χρήση ενθεμάτων. Ένα προσωρινό ένθεμα που έχει τη δυνατότητα να φουσκώνει (διατατήρας) τοποθετείται, μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας για τον καρκίνο, κάτω από το δέρμα και το θωρακικό μυ. Σε τακτά διαστήματα το ένθεμα γεμίζεται με φυσιολογικό ορό διατείνοντας τους ιστούς και δημιουργώντας την κοιλότητα όπου θα τοποθετηθεί το μόνιμο ένθεμα στη δεύτερη φάση. Μετά από 4-6 μήνες ολοκληρώνεται η αποκατάσταση με την αφαίρεση του προσωρινού και την τοποθέτηση του μόνιμου ενθέματος.
- Άμεση απώτερη αποκατάσταση, σε δύο στάδια. Αποτελεί ενδιάμεση τεχνική, συνήθως όταν η ασθενής επιθυμεί άμεση αποκατάσταση αλλά τα χαρακτηριστικά του όγκου είναι ασαφή ως προς την ανάγκη περαιτέρω θεραπείας μετά τη μαστεκτόμη. Τοποθετείται ένα προσωρινό ένθεμα, μετά τη μαστεκτομή, ώστε η ασθενής να έχει άμεσα μαστό, ωστόσο η ιστολογική εξέταση του όγκου θα καθορίσει την περαιτέρω θεραπεία και το χρόνο ολοκλήρωσης της αποκατάστασης.
Η αποκατάσταση με ενθέματα προσφέρει συγκεκριμένα πλεονεκτήματα, όπως:
- σύντομο, σχετικά, χειρουργείο
- περιορισμένο πόνο και κίνδυνο άμεσων επιπλοκών
- καμία λήψη ιστού από άλλη περιοχή του σώματος της ασθενούς
- εξαιρετικά αποτελέσματα σε προφυλακτική μαστεκτομή (περίπτωση Angelina Jolie)
Μειονεκτήματα αποτελούν:
- κίνδυνος άμεσων επιπλοκών, όπως μετά από κάθε χειρουργείο (αιμορραγία, αιμάτωμα, λοίμωξη, καθυστερημένη επούλωση, υπερτοφική ουλή κτλ)
- κίνδυνος απώτερων επιπλοκών από το ένθεμα, όπως ρήξη, συλλογή υγρού ή φλεγμονή, δημιουργία ρικνωτικής κάψας, που θα απαιτήσουν περαιτέρω θεραπεία
- πιθανή αφαίρεση και/ή αντικατάστασης του ενθέματος εντός 10 ετών. Ο κίνδυνος αυτός είναι πολύ υψηλότερος από την αισθητική επέμβαση αύξησης του μαστού
- ανάγκη για περισσότερα χειρουργεία για την ολοκλήρωση της αποκατάστασης
- μειωμένη φυσικότητα, αφού ο μαστός δεν αλλάζει μέγεθος με την αυξομείωση του βάρους, είναι πιο κρύος και δεν κινείται. Πιθανή η ανάγκη παρέμβασης στον υγιή μαστό για την επίτευξη ενός καλύτερου αποτελέσματος
- μέτριο έως φτωχό αποτέλεσμα σε γυναίκες με μεγάλο πτωτικό μαστό
- ανάγκη εξέτασης με μαγνητική τομογραφία της καλής κατάστασης των ενθεμάτων
Β. Οι αυτόλογοι ιστοί (κρημνοί). Κύριες περιοχές-δότες αποτελούν η κοιλιακή χώρα (κρημνός TRAM ή DIEP) και η πλάτη (κρημνός του πλατέως ραχιαίου μυός) της ασθενούς. Λαμβάνεται το δέρμα μαζί με το λίπος και πιθανώς τον αντίστοιχο μυ της περιοχής (ορθό κοιλιακό, πλατύ ραχιαίο) για τη δημιουργία του μαστού
Κρημνός DIEP
 |
Κρημνός TRAM |
Πλατύς Ραχιαίος κρημνός
Πλεονεκτήματα αποτελούν:
- Η σύσταση του κρημνού είναι παρόμοια προς το φυσικό μαστό, λόγω της ποσότητας του λίπους που περιέχει
- Πιο φυσικό αποτέλεσμα, διότι ο κρημνός είναι ιστός της ασθενούς κι επομένως κινείται, αλλάζει μέγεθος κι έχει τη θερμοκρασία του σώματος. Η ανάγκη παρέμβασης στον υγιή μαστό είναι μικρότερη αλλά πιθανή λόγω πτώσης, μεγέθους κα
- αποφυγή χρήσης ενθέματος κι επομένως των επιπλοκών τους
- καλό αποτέλεσμα σε γυναίκες με μεγάλο πτωτικό μαστό
- η χρήση του κρημνού από την κοιλιακή χώρα προσφέρει ταυτόχρονα κοιλιοπλαστική στην ασθενή
Μειονεκτήματα αποτελούν:
- χρήση ιστού από την ασθενή, άρα δημιουργία ουλής και πιθανότητα επιπλοκών στη δότρια χώρα
- μεγάλος χρόνος χειρουργείου, που ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο αποκατάστασης και μπορεί να φτάσει τις 10-12 ώρες (κρημνός DIEP)
- μεγαλύτερο διάστημα αποθεραπείας
- πιθανότητα (5-10%) νέκρωσης του κρημνού ιδίως με τη χρήση κρημνών με μικροχειρουργική τεχνική (κρημνός DIEP)
- πιθανή ανεπάρκεια διαθέσιμου ιστού σε αδύνατες ασθενείς
- χρήση του κοιλιακού μυός (κρημνός TRAM), μειώνει την ισχύ του κοιλιακού τοιχώματος με κίνδυνο εμφάνισης κήλης μελλοντικά
Η αποκατάσταση με αυτόλογους ιστούς προτιμάται στην πλειονότητα των περιπτώσεων παρά τα μειονεκτήματα της. Βέβαια, πολύ παράγοντες πρέπει να συνυπολογιστούν όπως η κατάσταση της υγείας και ο σωματότυπος της ασθενούς, η ποιότητα των ιστών, το κάπνισμα, οι επιθυμίες της κα. Η συζήτηση με τον Πλαστικό Χειρουργό θα σας βοηθήσει να επιλέξετε τον τύπο αποκατάστασης που σας ταιριάζει.
Μετά την αποκατάσταση του μαστού?
Η αποκατάσταση δεν ολοκληρώνεται με την ανάπλαση του μαστού, αλλά τουλάχιστον μετά από 6 μήνες με:
- Αποκατάσταση του συμπλέγματος θηλής-θηλαίας άλω. Πρόκειται για αισθητική κι όχι λειτουργική αποκατάσταση με τη χρήση μοσχεύματος από την υγιή θηλή ή τοπικό κρημνό. Η θηλαία άλω αποκαθίσταται με δερματικό μόσχευμα ή/και ιατρικό τατουάζ.
- Επέμβαση συμμετρίας στον υγιή μαστό, με τη χρήση κάποιου τύπου μαστοπλαστικής (αυξητική, μειωτική ή ανόρθωση μαστού)
- Μεταμόσχευση λίπους, για τη διόρθωση της ασυμμετρίας ή του όγκου των μαστών. Αποτελεί νέα τεχνική, με εντυπωσιακά αποτελέσματα.
Αν και δεν είναι πάντα αναγκαίο να γίνουν, οι παραπάνω επεμβάσεις βελτιώνουν το τελικό αισθητικό αποτέλεσμα και την ικανοποίηση της ασθενούς από τη διαδικασία της αποκατάστασης.
Ως συμπέρασμα, η αποκατάσταση του μαστού μετά τη μαστεκτομή είναι μια διαδικασία όπου η επαρκής ενημέρωση της υποψήφιας έχει κεντρικό ρόλο στην επιλογή της κατάλληλης τεχνικής που θα ικανοποιήσει τις ανάγκες της. Η εμπιστοσύνη, συζήτηση και συνεργασία με τον Πλαστικό σας Χειρουργό είναι επίσης αναγκαία για να βαδίσετε μαζί το δύσβατο δρόμο της θεραπείας του καρκίνου του μαστου και της αποκατάστασης.